Είναι γεγονός πως ο καφές θεωρείται το δημοφιλέστερο ρόφημα στον κόσμο. Αποτελεί μια αγαπημένη καθημερινή συνήθεια που στη χώρα μας έχει περίοπτη θέση. Αυτό σε στατιστικά νούμερα με αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.500 ατόμων, ηλικίας από 18 έως 60 ετών, οι ερωτηθέντες σε ποσοστό 35% απάντησαν ότι καταναλώνουν2 καφέδες την ημέρα, ενώ σε ποσοστό 32% καταναλώνουν έναν καφέ την ημέρα. Το 12% του δείγματος συνηθίζει να πίνει τρεις καφέδες ανά ημέρα και υπάρχει και ένα ποσοστό 3% που αναφέρει ότι θα καταναλώσει τουλάχιστον τέσσερις καφέδες σε ημερήσια βάση. Τελικά, μόλις ένα 17% των συμμετεχόντων ανέφεραν πως δεν πίνουν καθόλου καφέ, (στοιχεία της εταιρείας IPSOS το 2016 για λογαριασμό της ασφαλιστικής εταιρίας NN Hellas).
Η κατανάλωση καφέ με μέτρο θα σας προσφέρει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη πέρα από την γευστική ευχαρίστηση. Συνδυάζοντας τον καφέ με υγιεινή διατροφή και μέτρια φυσική δραστηριότητα θα εξασφαλίσετε την προστασία της υγείας σας.
15+ από την κατανάλωση του καφέ
Ένα φλιτζάνι καφέ μπορεί να έχει 2.000 διαφορετικά συστατικά συμπεριλαμβανομένων των ιχνοστοιχείων όπως το μαγνήσιο, το κάλιο, η νιασίνη και η βιταμίνη Ε. Ο καφές μπορεί να αποτελέσει τη μεγαλύτερη πηγή αντιοξειδωτικών, των ουσιών δηλαδή που προστατεύουν τα κύτταρα από τις βλάβες που προκαλούν τα ασταθή μόρια που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες. Ως φυτικής προέλευσης ρόφημα, ο καφές αποτελείται ουσιαστικά από ένα μείγμα χημικών ουσιών, όπως είναι οι πολυφαινόλες (π.χ. χλωρογενικά οξέα και άλλες φαινολικές ενώσεις), η καφεΐνη, η καφεόλη, η καφεστόλη και οι μελανοϊδίνες, με πληθώρα βιολογικών δράσεων (π.χ. αντιοξειδωτικής, αντικαρκινικής, αντι-μεταλλαξιογόνου). Επίσης, ο καφές μπορεί να επηρεάσει την πρόσληψη ορισμένων μετάλλων (μαγνήσιο, μαγγάνιο, χρώμιο), της νιασίνης και κάποιων αντιοξειδωτικών ουσιών. Αρκετά είναι τα πιθανά οφέλη για την υγεία που συνδέονται με την κατανάλωση του καφέ και αποδίδονται -εν μέρει μόνο- στα χλωρογενικά οξέα. Επίσης, ο καφές αποτελεί μία από τις κύριες πηγές μελανοϊδινών, οι οποίες σχετίζονται με αρκετές βιολογικές δράσεις, όπως αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή, αντιαθηρωματική, αντιφλεγμονώδη, αντιυπερτασική και αντιγλυκαιμική. Καταστέλλει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις εμποδίζοντας την έκκριση της κυτταροκίνης IL-12.
+1. Συσχέτισε τη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου του καρκίνου του εντέρου
Μια επιστημονική έρευνα του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας, , με τις συνήθειες κατανάλωσης καφέ. Τα αποτελέσματα υπήρξαν ενθαρρυντικά για τους λάτρεις του καφέ, καθώς έδειξαν πως ακόμη και μια μέτρια κατανάλωση καφέ - ένας έως δύο καφέδες τη μέρα - σχετίζεται με μια μείωση κατά 26% της πιθανότητας εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου. Για κατανάλωση πάνω από δυόμιση καφέδες καθημερινά, ο κίνδυνος μειώνεται έως 50%. Να σημειωθεί πως η μείωση του κινδύνου αφορά όλα τα είδη καφέ, ακόμη και αυτόν χωρίς καφεΐνη (ντεκαφεϊνέ).
+2. Υγιή μαλλιά.
Η καφεΐνη έχει βρεθεί πως αλληλεπιδρά με τους θύλακες των τριχών και ρυθμίζει την ανάπτυξή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την φυσική ανανέωση του χρώματος και του όγκου των μαλλιών, την λάμψη και την απαλότητα.
+3. Ισχυρή αντιβακτηριδιακή δράση
της καφεΐνης μας προστατεύει από τη τερηδόνα και τα βακτηρίδια του οδοντικού σμάλτου. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει ο καφές να πίνεται χωρίς ζάχαρη και γάλα!
+4. Ο καφές είναι ικανός να αυξήσει την ικανότητα επαγρύπνησης
και αυτοσυγκέντρωσης καθώς και τις πνευματικές επιδόσεις. Ο συνδυασμός του καφέ με τη ζάχαρη, δηλαδή της διεγερτικής δράσης της καφεΐνης και της γλυκόζης, βελτιώνουν τη δυνατότητα του ατόμου να βρίσκεται σε εγρήγορση. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Alzheimer’s Disease το 2015, υγιείς ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας που έπιναν σταθερά 1-2 φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ήπια γνωστική εξασθένηση κατά τη διάρκεια 3 ετών σε σχέση με εκείνους που δεν έπιναν καθόλου. Επιπλέον, σε μετά-ανάλυση, που δημοσιεύθηκε το 2016 στο περιοδικό Nutrition, τα υψηλά επίπεδα της κατανάλωσης καφέ σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Alzheimer κατά 27%. Αν και οι μελέτες για την Ελλάδα δεν είναι πολλές, παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα για τις ευεργετικές επιδράσεις του καφέ φαίνονται ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ικαρία σε 485 υπερτασικούς ηλικιωμένους, έδειξε τη θετική επίδραση της μέτριας κατανάλωσης καφέ στην αορτική ελαστικότητα. Φάνηκε δηλαδή να βελτιώνει την ικανότητα των αρτηριών να κάμπτονται καλύτερα και να μην σκληραίνουν, ευνοώντας έτσι μια καλύτερη διαχείριση της πίεσής τους.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η καφεΐνη βοηθά τους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας να μένουν σε εγρήγορση και παράλληλα, διατηρεί τα επίπεδα φλεγμονής χαμηλά και τα αιμοφόρα αγγεία υγιή, αποτρέποντας βλάβες στον εγκέφαλο με την πάροδο του χρόνου.
+5. Περισσότερες αντιοξειδωτικές ιδιότητες
Διαπιστώθηκε πως ο καφές έχει περισσότερες αντιοξειδωτικές ιδιότητες σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Harvard, που δημοσιεύτηκε στο «Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention», από τα φρούτα και τα λαχανικά. Η φύση του αυτή οφείλεται στα αντιοξειδωτικά χλωρογενή οξέα (πολυφαινόλες) και τα διτερπένια (καφεστόλη και καχεόλη), που περιέχουν όλα τα είδη καφέ, ακόμη και ο στιγμιαίος και ο ντεκαφεϊνέ.
+6. Μικρότερες πιθανότητες εμφάνισης πέτρας στη χολή
Έρευνα του πανεπιστημίου του Harvard έδειξε πως οι γυναίκες που κατανάλωναν τουλάχιστον 4 κούπες καφέ τη μέρα, παρουσίαζαν λιγότερες πιθανότητες κατά ποσοστό 25%, εμφάνισης λίθων στη χολή. Σχετική έρευνα έδειξε αντίστοιχα αποτελέσματα και σε άντρες.
+7. Πρόληψη κατάθλιψης
Δημοσίευση έρευνας στο ιατρικό περιοδικό «Archives of Internal Medicine» το 2011, έδειξε πως οι γυναίκες που έπιναν 2-3 φλιτζάνια καφέ τη μέρα, έριχναν τις πιθανότητες να εμφανίζουν κατάθλιψη στο μέλλον, κατά 15%. Όσες μάλιστα έπιναν τέσσερα φλιτζάνια, ανέβαζαν το ποσοστό στο 20%. Το ενεργό συστατικό στον καφέ, είναι η καφεΐνη, η οποία είναι διεγερτική και το ψυχοδραστικό συστατικό με την μεγαλύτερη κατανάλωση στον κόσμο. Ο κύριος μηχανισμός της καφεΐνης στον εγκέφαλο μπλοκάρει τα αποτελέσματα ενός ανασταλτικού διαβιβαστή που καλείται αδενοσίνη.
Εμποδίζοντας τα ανασταλτικά αποτελέσματα της αδενοσίνης, η καφεΐνη αυξάνει την πυροδότηση των νευρώνων στον εγκέφαλο και την απελευθέρωση άλλων ουσιών όπως η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη. Πολλές ελεγχόμενες μελέτες έχουν εξετάσει τα αποτελέσματα της καφεΐνης στον εγκέφαλο, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να βελτιώσει την διάθεση, τα αντανακλαστικά, την μνήμη, την εγρήγορση και την γενική γνωστική λειτουργία.
+8. Βελτίωση της μνήμης
Η κατανάλωση καφέ βοηθά τη μνήμη, όπως έδειξε αμερικάνικη έρευνα του 2005, σύμφωνα με την οποία η κατανάλωση δυο φλιτζανιών τη μέρα, έδειξε βελτίωση στη μνήμη και στους χρόνους αντίδρασης του ατόμου.
Μια αντίστοιχη έρευνα του 2007, έδειξε ακόμα πως οι γυναίκες, και όχι οι άντρες, άνω των 65 ετών, οι οποίες κατανάλωναν τρεις κούπες καφέ τη μέρα, τα πήγαιναν σταδιακά καλύτερα σε δοκιμασίες μνήμης από όσες έπιναν μόνο μια κούπα τη μέρα και παρουσίαζαν σημάδια αδυναμίας της μνήμης τους. Τέλος, σχετικά με τα προηγούμενα, υπάρχει σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και των μειωμένων πιθανοτήτων εμφάνισης της νόσου του Alzheimer.
+9. Μειωμένο ρίσκο εμφάνισης διαβήτη
Οι μελέτες έχουν δείξει πως όσοι πίνουν 4 ή περισσότερες κούπες καφέ τη μέρα, μειώνουν τις πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη στο μέλλον, κατά το εντυπωσιακό ποσοστό του 50%!
+10. Μειώνει το ρίσκο εμφάνισης καρκίνου
Η κατανάλωση καφέ έχει, επίσης, συνδεθεί με τα μειωμένα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του στήθους, του ενδομητρίου και του συκωτιού. Ελαττώνει τα επίπεδα ινσουλίνης και οιστρογόνων με αποτέλεσμα την πιθανή μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου στις γυναίκες. Από την τακτική κατανάλωση καφέ, δεν ωφελούνται ωστόσο μόνο οι γυναίκες, ρίχνοντας σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνων, όπως του στήθους και της μήτρας αλλά και οι άντρες καθώς ο καφές έχει συνδεθεί και με τα μειωμένα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου στον προστάτη.
+11. Ενίσχυση του μεταβολισμού
Επιπλέον, ο καφές βοηθάει όχι μόνο στο να διατηρήσετε τη σιλουέτα σας, αλλά και στο να χάσετε βάρος. Η μεταβολική δράση του καφέ, ωστόσο έχει καλύτερη και μεγαλύτερης διάρκειας, απόδοση στις γυναίκες που είναι ήδη κανονικές στο βάρος τους, παρά στις υπέρβαρες.
Η μέτρια κατανάλωση καφέ ακόμα (χωρίς ζάχαρη και γάλα) ξεγελάει τις λιγούρες βοηθώντας μας να χάσουμε το βάρος που θα παίρναμε αν παραδινόμασταν σε αυτές. Είναι σημαντικό ωστόσο να μην το παρακάνουμε καθώς οι πολλοί καφέδες προκαλούν ταχυκαρδία και στρες το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγία και αντίθετα αποτελέσματα.
+12. Λιγότερες πιθανότητες εμφάνισης της νόσου του Parkinson
Δημοσίευση αμερικάνικου ιατρικού περιοδικού το 2000, έδειξε σύνδεση μεταξύ της προσλαμβανόμενης- από τον καφέ- καφεΐνης και των χαμηλών πιθανοτήτων εμφάνισης της νόσου του Parkinson. Παρόμοια έρευνα το 2010 καταλήγει επίσης στο ότι κατανάλωση 2-3 φλιτζανιών καφέ την ημέρα, ρίχνει τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου κατά 25%.
+13. Ενίσχυση της απόδοσης
Η καφεΐνη που λαμβάνουμε μέσω του καφέ, έχει αποδειχθεί μέσω διαφόρων ερευνών πως ενισχύει όχι μόνο τις αντοχές αλλά την απόδοση του ατόμου σε μια εργασία. Μελέτη του 2008 καταλήγει στο συμπέρασμα πως τα αποδοτικά οφέλη της καφεΐνης αποδεικνύονται καλύτερα όταν πίνουμε καφέ, πριν από αγώνες αντοχής και δραστηριότητες που απαιτούν ένταση και συχνές παύσεις και επανεκκινήσεις. Βασιζόμενοι στην ίδια λογική, ο καφές βοηθάει τους αθλητές στις αποδόσεις του, ακόμα και όταν έχουν στερηθεί ύπνο. Αυξάνει την ενέργεια και την εγρήγορση πυροδοτώντας την έκκριση νευροδιαβιβαστών στο αίμα, όπως της νοραδρεναλίνης και της ντοπαμίνης. Αυξάνει την απόδοση σε ασκήσεις σωματικής αντοχής, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις φαίνεται να αυξάνει και την ένταση της σωματικής άσκησης. Σχετίζεται επίσης με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης οστικών καταγμάτων στους άνδρες. Μπορεί επίσης να βελτιώσει και την αθλητική απόδοση κατά 11 – 12% με αρκετούς μηχανισμούς περιλαμβάνοντας την κίνηση των λιπωδών οξέων από τους λιπώδεις ιστούς.
+14. Περιορίζει την εμφάνιση της ουρικής αρθρίτιδας (ή ποδάγρας)
Έρευνα του 2007, σε άνδρες ηλικίας άνω των 40 ετών συνέδεσε την μακρόχρονη κατανάλωση καφέ με τις χαμηλές πιθανότητες εμφάνισης της ουρικής αρθρίτιδας. Ουρική αρθρίτιδα είναι φλεγμονή που προκαλείται στις αρθρώσεις από ανεβασμένα επίπεδα του ουρικού οξέος. Σε αυτή την περίπτωση τα ίδια αποτελέσματα έχει και ο ντεκαφεϊνέ, ενώ όσοι καταναλώνουν έξι κούπες καφέ τη μέρα, ρίχνουν τις πιθανότητες εμφάνισης της φλεγμονής, κατά 60%.
+15. Ηπατοπροστατευτικές ιδιότητες
Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που προσάπτουν στο καφέ ηπατοπροστατευτικές ιδιότητες και συγκεκριμένα προστατεύει έναντι παθογενειών όπως είναι το λιπώδες ήπαρ, η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα και τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο ενώ μειώνει και τον κίνδυνο κίρρωσης του ήπατος σε χρόνιους αλκοολικούς αλλά και την θνητότητα λόγω αυτής. Από την άλλη, η περιεκτικότητα του καφέ σε καφεΐνη ποικίλει αναλόγως με τον τύπο του καφέ, τη μέθοδο επεξεργασίας του και την προέλευσή του. Στον παρακάτω πίνακα μπορείτε να συγκρίνετε την περιεκτικότητα των βασικών τύπων καφέ σε καφεΐνη λαμβάνοντας υπόψη τις τυπικές μερίδες σερβιρίσματος και κατανάλωσης. Όπως μπορείτε να δείτε, αν καταναλώσουμε ίδια ποσότητα στιγμιαίου καφέ και ίδια ποσότητα καφέ φίλτρου, στη πρώτη περίπτωση θα λάβουμε περίπου 25-30% λιγότερη καφεΐνη από τη δεύτερη, καθώς ο στιγμιαίος καφές είναι από τους πιο ελαφρύς σε συγκέντρωση καφεΐνης. Προστατεύει από πλήθος παθογενειών όπως είναι το λιπώδες ήπαρ, η Α’παθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα, τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο κ.ά.
+16. Πολυφαινόλες
Όταν αναφερόμαστε στην κατανάλωση καφέ, οι περισσότεροι την ταυτίζουμε με τη λήψη καφεΐνης. Όμως έχει βρεθεί ότι στον καφέ υπάρχουν γύρω στις χίλιες ουσίες και πολλές από αυτές τις ουσίες είναι οι υπεύθυνες για τις ευεργετικές δράσεις του καφέ και όχι μόνο η καφεΐνη. Η κυριότερη βιολογικά δραστική ομάδα ουσιών που περιέχονται στον καφέ και έχουν ωφέλιμη δράση στην υγεία είναι αυτή των πολυφαινολών. Ο καφές αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια ροφήματα σε αντιοξειδωτικά. Έρευνα των Fukushima Y et al, 2009 έδειξε ότι ο καφές, σε σύγκριση με άλλα πλούσια σε πολυφαινόλες ροφήματα, όπως το κρασί για παράδειγμα, έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα. Μία παλιότερη μελέτη σε Νορβηγούς ενήλικες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο καφές αποτελούσε την κυριότερη πηγή αντιοξειδωτικών. Με κύρια αντιοξειδωτικά: το χλωρογενικό οξύ, το καφεϊκό οξύ και τις μελανοϊδίνες, ο καφές, με το ένα φλιτζανάκι να παρέχει περίπου 150mg, μπορεί να αποτελέσει μία εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών και να προστατεύσει τον ανθρώπινο οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν βλάβες στους ιστούς και είναι υπεύθυνες για την γήρανση.